اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 518 |
| تعداد مقالات | 4,516 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,592,242 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,358,390 |
برون‌رفت از اجمال‌های قانونی در شناسایی مفهوم حقیقی حق از اباحه و اختیار | ||
| پژوهشنامه فقه اجتماعی | ||
| دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، شهریور 1403، صفحه 373-408 اصل مقاله (1.03 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/sj.2025.246743.1411 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین جاور* 1؛ محدثه اصولی یامچی2 | ||
| 1دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
| 2دکتری تخصصی فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| در ساحت تشخیص حق از حکم، شناسایی «حق» از مفاهیمی مانند «اباحه» و «اختیار»، به‌دلیل دشواری‌های ناشی از اختلاط این دو و بروز اجمال و ابهام در فهم عبارت‌ها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است (ضرورت پژوهش). یکی از مغالطه‌های رایج در ادبیات حق و حکم، مغالطه مبتنی بر اشتراک لفظ و استعمال مجازی حق است که به دلیل استفاده قانون‌گذار از «واژه‌های اعم» یا بیان گزاره‌های مبتنی بر اختیار (توانایی) اشخاص، رخ داده است (مَجاز عقلی). وجود اوصافی مانند جواز، اختیار، ترخیص و امتیاز در هر دو مورد باعث شده است برخی از موارد مانند اختیار بر طلاق، رجوع در طلاق یا رجوع به فدیه، حضانت و مانند آن به‌رغم ارتباط با مصالح مهم و اغماض‌ناپذیر در تنظیم و تنسیق ازدواج یا طلاق، در نظر برخی اسقاط‌پذیر باشد. بنابراین، لازم است برای برطرف کردن اجمال قانونی و مصونیت از افتادن در دام مغالطه اشتراک لفظ، مرزهای مفهومی و شبهات مصداقی با شیوه‌های مناسب مشخص شود (مسئله پژوهش). با تکیه بر درجه‌بندی هسته اختیار و استقرا در معیارهای فقیهان (روش پژوهش)، معلوم می‌شود که می‌توان با تکیه بر ماهیت اضافه اعتباری حق و توجه به تفاوت در «حد اختیار» و «درجه سلطه اشخاص»، تفاوت در «حد تحدید» و احراز «سلطه بر سلطه» یا «اختیار بر اختیار» که ویژه حق اصطلاحی است، به تشخیص درست دست یافت. در مفهوم حقیقی حق، اسقاط‌پذیری فارق قطعی با مفاهیم مشابه است و با توجه به عواملی مانند حق‌الناس بودن، وجود مَن علیه‌الحق، وجود مقتضی (سبب)، وجود قصد اسقاط و ابراز آن، اقتضای تحدیدپذیری، تعهدپذیری، مطالبه‌پذیری و تجزیه‌پذیری و بررسی دقیق‌تر، می‌توان از اجمال قانونی یا مغالطه یادشده عبور و ابعاد مفهومی و مصداقی حق و اباحه را روشن کرد (دستاوردهای پژوهش). | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اشتراک لفظی؛ اجمال قانون؛ حق؛ اباحه؛ اختیار؛ اختیار دو درجه‌ای؛ حد تحدید | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Departing from legal summaries in identifying the true concept of the right of permissibility and discretion | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hossein Javar1؛ Mohaddeseh Osuli Yamchi2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Private Law, Farabi Campus, University of Tehran | ||
| 2Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Farabi Campus, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| Identifying the right from concepts such as freedom, permissibility, to be allowed and discretion is important due to the difficulties caused by mixing these two and misinterpretations. One of the common fallacies is the fallacy of real and figurative, which is due to the legislator's use of "common words" or the way of expressing legal propositions. , has happened and caused some cases such as the right to divorce, recourse in divorce or recourse to Awad, in the opinion of some, to be abortive. Therefore, it is necessary to define conceptual boundaries with appropriate methods (research problem). By relying on the classification of the core of authority and surveying the criteria of jurists (research method), it is known that by relying on the nature of the credit relationship of the right and paying attention to the difference in the "limit of authority" and the "degree of dominance of persons", the difference in the "limitation limit" and the achievement of "dominion over Supremacy" or "authority over authority" which is specific to the term right, achieved a correct diagnosis. In the true concept of the right, revocability is the definitive factor of differentiation with similar concepts, and paying attention to field factors such as the right being the right, the existence of the obligor, the existence of context and reason, the existence of the intention of revocation and its expression, the possibility of delimitation, obligation, demandability, and decomposability, conceptual dimensions and Explained the example of right and wrong (research results). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| "Verbal sharing", "legal summaries", " to be allowed", "discretion", "two-degree discretion", "degree of limitation" | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 20 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 60 |
||